Bogdan Zdrojewski zdobył klucze nie tyle do Wrocławia, ile do serc Wrocławian, a Rafał Dutkiewicz nadał Wrocławiowi europejskiego oblicza. Oto poczet Prezydentów Wrocławia, do którego wliczają się: Bogdan Zdrojewski, Rafał Dutkiewicz oraz urzędujący obecnie Jacek Sutryk.

Prezydent Wrocławia oraz Rada Miejska Wrocławia

Wrocławski Rynek otacza wieniec sześćdziesięciu kamienic, z kolei w centrum stroją Ratusze: Stary Ratusz i Nowy Ratusz. Stary Ratusz skierowany na wschodnią stronę Rynku z pręgierzem odgrywa rolę Muzeum Miejskiego Wrocławia – kryje się w nim wystawa sztuki mieszczańskiej. Nowy Ratusz, skierowany na zachodnią stronę Rynku z fontanną Zdrój, odgrywa rolę urzędniczą – kryje się w nim siedziba Prezydenta Miasta i Rady Miejskiej oraz Urzędu Miasta. Efektem tego można pokusić się o stwierdzenie, że centrum dowodzenia Wrocławia znajduje się w Nowym Ratuszu na Rynku, bo to właśnie w nim zasiada Prezydent Miasta i Rada Miejska.

Hierarchia administracji samorządowej wzoruje się na hierarchii administracji państwowej. O ile jednak administracja państwowa odgrywa rolę organów państwa realizujących swoje zadania, o tyle administracja samorządowa odgrywa rolę organów publicznych realizujących zadania państwa w terenie, przykładowo w miastach na prawach powiatu, tak jak Wrocław. Efektem tego Prezydent Miasta to urząd analogiczny do Prezydenta Państwa, a Rada Miejska i Przewodniczący Rady Miejskiej to urzędy analogiczne do Parlamentu i Premiera.

Wrocław na przestrzeni wieków stanowił miasto Polaków, Czechów oraz Niemców. Gdy w 1945 roku Polacy odziedziczyli Wrocław, wprowadzili urząd Prezydenta Wrocławia. Na przestrzeni lat urząd ten wprowadzano, likwidowano, przywracano i reformowano. Jako pierwszy na prezydenckim fotelu zasiadł Bolesław Drobner, najdłużej siedział na nim Rafał Dutkiewicz, największą popularność na nim zyskał Bogdan Zdrojewski, a obecnie zasiada na nim Jacek Sutryk.

W roku 1945 wprowadzono urząd Prezydenta Wrocławia, którego wyznaczały władze centralne. Prezydentami w ten sposób zostali: Bolesław Drobner [1945], Aleksander Wachniewski [1945-1947], Bronisław Kupczyński [1947-1950]. W roku 1950 podjęto decyzję, że to Przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej powinien pełnić funkcję Prezydenta Miasta. Przewodniczącymi Miejskiej Rady Narodowej a jednocześnie pełniącymi obowiązki Prezydenta zostali: Józef Bralczyk [1950-1952], Marian Dryll [1952-1956], Eugeniusz Król [1956-1958], Bolesław Iwaszkiewicz [1958-1961], Stanisław Panek [1969-1972]. W roku 1973 przywrócono urząd Prezydenta Wrocławia. Prezydentem w ten sposób został: Marian Czuliński [1973-1975]. W roku 1975 podjęto decyzję o połączeniu Miejskiej Rady Narodowej z Wojewódzką Radą Narodową, przez co wojewoda wrocławski pełnił funkcję Prezydenta Miasta. Wojewodami a jednocześnie pełniącymi obowiązki Prezydenta zostali: Zbigniew Nadratowski [1975-1979], Janusz Owczarek [1979-1984]. W roku 1984 ponownie przywrócono urząd Prezydenta Wrocławia. Prezydentami w ten sposób zostali: Stanisław Apoznański [1984-1985], Stefan Skąpski [1986-1990]. Wraz z upadkiem komunizmu i zmianą ustroju politycznego nastąpiła gruntowna metamorfoza i tym sposobem od 1990 roku Rada Miasta wybierana w wyborach samorządowych wybierała Prezydenta Wrocławia. Prezydentami w ten sposób zostali: Bogdan Zdrojewski [1990-2001], Stanisław Huskowski [2001-2002]. Od 2002 roku nie tylko Radę Miasta, ale też Prezydenta Miasta zaczęto wyłaniać w ramach wyborów samorządowych. Prezydentami w ten sposób zostali: Rafał Dutkiewicz [2002-2006, 2006-2010, 2010-2014, 2014-2018], Jacek Sutryk [2018-2024].

Jacek Sutryk (Prezydent Wrocławia 2018-2024), Rafał Dutkiewicz (Prezydent Wrocławia 2002-2018), Bogdan Zdrojewski (Prezydent Wrocławia 1990-2001)

Bogdan Zdrojewski – Prezydent Wrocławia w latach 1990-2001

Bogdan Andrzej Zdrojewski urodził się w 18 maja 1957 roku, w Kłodzku. Do Wrocławia przyjechał na studia – w 1983 roku ukończył filozofię, a w 1985 roku kulturoznawstwo. To współczesny Leonardo da Vinci, bo talentów mu nie brakuje. Zajmował się fotografią, prowadził pociągi i tramwaje, robił karierę naukową, ale porzucił to najpierw dla samorządu, a następnie dla polityki.

W wyborach samorządowych w 1990 roku dostał mandat do Rady Miejskiej Wrocławia z ramienia Komitetu Obywatelskiego Solidarność. Radni wybierali Prezydenta spośród siebie i poważnie rozważali do piastowania tego urzędu Rafała Dutkiewicza, który ponoć sam wysunął kandydaturę Bogdana Zdrojewskiego. Ku dużemu zaskoczeniu Zdrojewski w 1990 roku został Prezydentem Wrocławia. Innymi miastami rządzili 50-letni i 60-letni panowie, a Wrocławiem rządził 33-latek, którego zaplecze stanowili Radni w średniej wieku 30-40 lat. Za sprawą tego w stolicy Dolnego Śląska podejmowano dużo konkretnych i odważnych decyzji, które tak jak zawsze jednym się podobały, a drugim nie. Mimo to Prezydent Wrocławia zdobywał sympatię i zaufanie wrocławian, z którymi lubił się komunikować. Otóż czytał wszystkie listy, odbierał wiele telefonów, chadzał do radia i telewizji udzielać odpowiedzi na pytania od słuchaczy i widzów. Poskutkowało to tym, że w wyborach samorządowych w 1994 toku ponownie dostał mandat do Rady Miejskiej Wrocławia z ramienia Komitetu Wrocław 2000 Bogdana Zdrojewskiego, jednocześnie ponownie objął urząd Prezydenta Wrocławia. Z inicjatywy Zdrojewskiego przeprowadzono wielki i wieloletni remont Rynku stającego się z niespecjalnego placu placem reprezentacyjnym i miejscem spotkań. Przy Ratuszu postanowiono nawet fontannę, obecną ikonę Rynku, którą nazwano Zdrój od jego nazwiska. W 1997 roku Bogdan Zdrojewski dokonał niemal cudu, bo choć Odra totalnie zalała Wrocław, to on osobiście angażował się w akcję ratowniczą, a przy tym był z wrocławianami i miał na tyle siły, że potrafił ich zjednoczyć oraz wzbudzić w nich poczucie zwycięstwa nad niszczycielskim żywiołem.

Bogdan Zdrojewski zaczął wreszcie angażować się w politykę. W 1997 wystartował w wyborach parlamentarnych jako kandydat niezależny i dostał się do Senatu. Trzy lata później, wraz z orzeczeniem, że Prezydenci miast nie mogą pełnić funkcji Senatorów i Posłów, zrzekł się mandatu. W wyborach samorządowych w 1998 roku bez żadnego już zaskoczenia po raz kolejny został Radnym Miejskim i Prezydentem Wrocławia. Gdy w 2001 roku zrezygnował z prezydentury, na półtora roku decyzją Rady Miejskiej Wrocławia zastąpił go dotychczasowy Wiceprezydent Wrocławia, Stanisław Huskowski. Zrezygnował, bo w wyborach parlamentarnych w 2001 roku dostał się do Sejmu z ramienia Platformy Obywatelskiej. Powtórzył to w wyborach parlamentarnych w latach 2005, 2007, 2012. Ponadto od 2007 roku do roku 2014 zasiadał w Rządzie jako Minister Kultury. W roku 2014 przeniósł się na arenę europejską uzyskując mandat deputowanego do Parlamentu Europejskiego. Finalnie powrócił na arenę krajową uzyskując w wyborach parlamentarnych z ramienia Platformy Obywatelskiej mandat do Senatu w roku 2019 oraz do Sejmu w 2023 roku.

Nie tylko Bogdan Zdrojewski zajmuje się polityką, ale również jego żona, Barbara Zdrojewska. Zdrojewski poślubił ją w 1982 roku. Barbara Zdrojewska pełniła m.in. funkcje: Radnej Miejskiej Wrocławia, Przewodniczącej Rady Miejskiej Wrocławia, Radnej Semiku Dolnośląskiego, Przewodniczącej Sejmiku Dolnośląskiego oraz Senatora.

Bogdan Zdrojewski to osoba, której reputacja wręcz ją wyprzedza. Świadczy o tym nie tylko fakt jak przechodził z polityki lokalnej przez politykę państwową do polityki międzynarodowej. Świadczą o tym również odznaczenia i tytuły, które licznie się mu nadaje, między innymi tytuł honorowego obywatela Wrocławia w 2013 roku oraz tytuł doktora honoris causa Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu w roku 2015. Przez 11 lat rządów Bogdana Zdrojewskiego Wrocław z miasta pokomunistycznego stał się miastem europejskim.

Rafał Dutkiewicz – Prezydent Wrocławia w latach 2002-2018

Rafał Franciszek Dutkiewicz urodził się w 1959 roku, w Mikstacie. Z wykształcenia jest filozofem, ma tytuł doktora filozofii, który uzyskał w roku 1986. Sporo lat działał dla Wrocławia. W stanie wojennym funkcjonował w podziemnych strukturach Solidarności. Po upadku komunizmu należał i przewodniczył Komitetowi Obywatelskiemu. Apogeum tej działalności przypadło na lata 2002-2018, gdy pełnił urząd Prezydenta Wrocławia. Wcześniej próbował dostać się najpierw do Sejmu w 1991 roku, a następnie do Senatu w roku 1993. Gdy już został Prezydentem Wrocławia proponowano mu przeniesienie się z samorządu do polityki, nie skorzystał, bo nie chciał pozostawić swojego miasta.

Rafała Dutkiewicza już w 1990 roku rozważano jako poważnego kandydata na urząd Prezydenta Wrocławia, aczkolwiek finalnie postawiono wówczas na Bogdana Zdrojewskiego. Przysłowie co się odwlecze to nie uciecze sprawdziło się jednak w jego przypadku. W 2002 roku zorganizowano pierwsze wybory samorządowe, w których wrocławianie bezpośrednio wybierali Prezydenta Wrocławia, a nie tak jak dotąd, że pośrednio wybierała go wybrana przez nich Rada Miejska Wrocławia. Rafał Dutkiewicz stanął wówczas do boju między innymi z legendą Solidarności, Władysławem Frasyniukiem. Za Rafałem Dutkiewiczem murem stali Bogdan Zdrojewski, Grzegorz Schetyna, a nawet Jarosław Kaczyński. W drugiej turze z wynikiem 64% pokonał Lidię Geringer de Oedenberg zdobywając najważniejszy urząd w mieście. W wyborach samorządowych przeprowadzonych w latach 2006 i 2010 wygrał już w pierwszej turze uzyskując kolejno wyniki 84,5% i 71,6%. Wybory samorządowe w roku 2014 nie przebiegły tak prosto jak poprzednie, ale nie zmienia to faktu, że w drugiej turze z wynikiem 55% pokonał Mirosławę Stachowiak-Różecką. W wyborach samorządowych w 2018 roku nie wystartował, ale wysunął w nich kandydaturę Jacka Sutryka, Dyrektora Departamentu Spraw Społecznych Urzędu Miejskiego Wrocławia.

Rafał Dutkiewicz przez rekordowe szesnaście lat sprawowania władzy we Wrocławiu zyskał zarówno zwolenników i przeciwników. Przeciwnicy krytykowali jego potężne ambicje względem miasta i rozbuchany budżet. Zwolennicy chwalili go za zrobienie z Wrocławia metropolii na miarę największych metropolii europejskich. Budowały ją takie inwestycje jak: Capitol [2004], CH Renoma [2009], Kino Dolnośląskie Centrum Filmowe [2010], Kino Nowe Horyzonty [2011], Most Rędziński na Autostradowej Obwodnicy Wrocławia [2011], Sky Tower [2012], Stadion Wrocław [2012], Narodowe Forum Muzyki [2014]. Budowały ją również takie wydarzenia jak: Noc Muzeów w ramach Międzynarodowego Dnia Muzeów [cyklicznie od 2005], Międzynarodowy Festiwal Nowe Horyzonty [cyklicznie od 2006], EURO w Piłce Nożnej [2012], EURO w Piłce Ręcznej [2016], Europejska Stolica Kultury [2016], Igrzyska Nieolimpijskie The World Games [2017]. Nie udało się tylko z Wystawami Światowymi EXPO, o którego organizację bezskutecznie zabiegał Wrocław [2010, 2012]. Rafał Dutkiewicz to postać, która co prawda organizowała ciągle igrzyska, ale to za ich sprawą Wrocław stał się ważnym miejscem na mapie Europy.

Jacek Sutryk – Prezydent Wrocławia w latach 2018-2024

Jacek Zbigniew Sutryk urodził się w 1978 roku, we Wrocławiu, a ściślej na osiedlu Tarnogaj. We Wrocławiu również dorastał, wychowywał się i uczył, aż w 2002 ukończył socjologię, co przygotowało go do pełnionych funkcji. Jako 20-latek zażartował do swojego brata, że za dwadzieścia lat zostanie Prezydentem Wrocławia – i co ciekawe, jako 40-latek rzeczywiście nim został. Zanim jednak w 2018 roku objął urząd Prezydenta Wrocławia, przez dwanaście lat działał na rzecz miasta najpierw jako Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej we Wrocławiu, a następnie jako Dyrektor Departamentu do Spraw Społecznych Urzędu Miejskiego Wrocławia.

Gdy w 2018 roku zbliżały się wybory samorządowe we Wrocławiu, Rafał Dutkiewicz postanowił namaścić na swojego następcę Jacka Sutryka. Wkrótce nadeszło dla niego poparcie również z innych stron. Finalnie w gronie kandydatów na Prezydenta Wrocławia znaleźli się m.in.: Mirosława Stachowiak-Różecka – kandydatka partii Prawo i Sprawiedliwość, Katarzyna Obara-Kowalska – kandydatka ruchu Bezpartyjny Wrocław, Marta Lempart – kandydatka wywodząca się z Ogólnopolskiego Strajku Kobiet, Katarzyna Tracz – kandydatka partii Zieloni i Jerzy Michalak – kandydat ruchu Dolnośląski Ruch Samorządowy. W gronie tym pomimo wcześniejszych spekulacji i zapowiedzi nie znaleźli się natomiast m.in.: Alicja Chybicka – pierwsza kandydatka partii Platforma Obywatelska, Kazimierz Ujazdowski – drugi kandydat partii Platforma Obywatelska i Michał Jaros – pierwotny kandydat partii Nowoczesna. Otóż Platforma Obywatelska oraz Nowoczesna w ramach Koalicji Obywatelskiej postawiły na kandydaturę Jacka Sutryka. Jacek Sutryk startujący z listy Koalicji Obywatelskiej został jednak poparty również przez Sojusz Lewicy Demokratycznej, Polskie Stronnictwo Ludowe i Komitet Wyborczy Rafała Dutkiewicza. I stało się, Jacek Sutryk wygrał nie potrzebując do tego drugiej tury, bo już w pierwszej zdobył 50,19% głosów.

Na początku 2019 roku w gabinecie Prezydenta Wrocławia obok Jacka Sutryka zasiadł kot, którego wrocławianie nazwali Wrocek. Został on porzucony na dworcu autobusowy, a Prezydent Wrocławia podjął decyzję, że kot nie zasiądzie z nim w gabinecie. Otóż Jacek Sutryk wcześniej ogłosił, że chce, aby w jego codziennych obowiązkach towarzyszył mu czworonóg, co odzwierciedlałoby, że we Wrocławiu dba się nie tylko o prawa człowieka, ale też o prawa zwierząt. Gdy ludzie zastanawiali się czy w Ratuszu zasiądzie kot, czy pies, czy może inne zwierzę, Jackowi Sutrykowi los zesłał kota Wrocka.

Rafał Dutkiewicz przed pierwszą kadencją Sutryka stwierdził, że Jacek Sutryk przez wrażliwość, otwartość i miłość do swojego miasta okaże się dobrym, a wręcz najlepszym spośród Prezydentów Wrocławia. Co ciekawe, przed ewentualną drugą kadencją Sutryka Rafał Dutkiewicz przeprosił za niego i stwierdził, że Jacek Sutryk przez liczbę afer z jego udziałem przekraczających wszelkie dobre obyczaje i standardy, okazał się złym Prezydentem Wrocławia. Jako Prezydent Wrocławia nie tylko zasiadał w Ratuszu, ale głównie uczestniczył w wydarzeniach nadodrzańskiej metropolii. Jacek Sutryk to człowiek, który choć pozostawał otwarty na ludzi i aktywny w mediach, to jego otwartość na ludzi dotyczyła tylko tych, którzy się z nim zgadzają, a jego aktywność w mediach dotyczyła tylko jego mediów społecznościowych.

***

Na początku Wrocławiem zarządzali książęta i biskupi. W trzynastym stuleciu, wraz z lokacją Wrocławia na prawie magdeburskim, narodziła się Izba Rady i Izba Ławy. To właśnie z nich wywodzi się współczesna Rada Miejska Wrocławia. Czołowy urząd sprawuje natomiast Prezydent Wrocławia i Wiceprezydenci Wrocławia.

Jerzy Michalak (Kandydat na Prezydenta Wrocławia 2024-2029), Jacek Sutryk (Kandydat na Prezydenta Wrocławia 2024-2029)

Wybory na Prezydenta Wrocławia oraz Radnych Miejskich Wrocławia

Datowane na 2023 rok wybory samorządowe finalnie zostaną przeprowadzone w roku 2024. W przypadku Wrocławia zostaną wybrani Prezydent Wrocławia, Rada Miejska Wrocławia oraz Sejmik Dolnego Śląska. Kto zasiądzie w fotelu Prezydenta Wrocławia: urzędujący Jacek Sutryk, pnący się coraz wyżej w sondażach wyborczych Jerzy Michalak, a może ktoś inny – o tym wrocławianie zadecydują już wkrótce.

 

Jerzy Michalak – kandydat na Prezydenta Wrocławia

Jerzy Andrzej Michalak urodził się w 1974 roku, we Wrocławiu. Z wykształcenia jest prawnikiem, który w swojej karierze nie tylko prowadził kancelarię adwokacką, ale również biuro poradnictwa obywatelskiego, gdzie udzielał pro bono porad z zakresu prawa cywilnego i karnego. W 2010 roku zasiadł w Radzie Miejskiej Wrocławia, a w roku 2014 w Sejmiku Województwa Dolnośląskiego. Jako Radny Miasta zajmujący się Radami Osiedla i Osiedlami zainicjował projekt Wrocławskiego Budżetu Obywatelskiego.

W 2018 roku zajął czwarte miejsce w boju o fotel Prezydenta Wrocławia, jednak nie poddaje się i 2024 roku startuje po raz kolejny. Jerzy Michalak wraz z Bezpartyjnymi Samorządowcami, których reprezentuje, stworzył 71 konkretów dla Wrocławia, a wśród 3 najważniejszych wyliczył: komunikację (usprawnienie tramwajów i pociągów oraz rozpoczęcie prac nad uruchomieniem metra), bezpieczeństwo (przeprowadzenie szkoleń z zakresu bezpieczeństwa oraz zbadanie możliwości otwarcia schronów i przeliczenie ile by pomieściły osób), ład przestrzenny (mądre zagospodarowywanie przestrzeni publicznej, zważając nie tylko na głos rządzących, ale też mieszkańców i aktywistów). W kampanii wyborczej żartobliwie stwierdza, że Wrocław jest pięknym miastem, choć nie ma szczęścia, o czym świadczą powódź, smog i Jacek Sutryk.

 

Jacek Sutryk – kandydat na Prezydenta Wrocławia

Jacek Zbigniew Sutryk urodził się w 1978 roku, we Wrocławiu. Ukończył socjologię, a obecnie się doktoryzuje. Nie tylko żyje we Wrocławiu, ale co najważniejsze aktywnie w nim działa. Kiedyś kierował Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej we Wrocławiu, teraz już od lat pełni funkcję Dyrektora Departamentu Spraw Społecznych Urzędu Miejskiego Wrocławia. Ponadto udziela się na wrocławskich wydarzeniach i biega we wrocławskich maratonach. Pozostaje z dala od polityki, za to bardzo blisko spraw wrocławian. Powtarza zresztą, że jego jedyna partia to po prostu Wrocław, a lojalny czuje się tylko wobec wrocławian.

Choć w 2018 roku wygrał w cuglach wybory na Prezydenta Wrocławia, to popierały go wówczas: Platforma Obywatelska, Nowoczesna, Sojusz Lewicy Demokratycznej, Polskie Stronnictwo Ludowe, Unia Europejskich Demokratów oraz trzej poprzedni Prezydenci Wrocławia (Bogdan Zdrojewski, Stanisław Huskowski, Rafał Dutkiewicz). W 2024 roku oficjalnie popiera go tylko Lewica, nieoficjalnie również Koalicja Obywatelska, która nie wystawiła kandydata, zaś trzej poprzedni Prezydenci Wrocławia się od niego odcinają, a Rafał Dutkiewicz wręcz za niego przeprasza. W pierwszej kadencji jedni go pokochali (za otwartość i bliskość z wrocławianami), drudzy go znienawidzili (za otwartość i bliskość tylko ze zgadzającymi się z nim wrocławianami) i na tym fundamencie Jacek Sutryk walczy o drugą kadencję. Obecny Prezydent Wrocławia rządzi nie tylko z Ratusza na Rynku, bo codziennie chodzi na różne miejskie i osiedlowe imprezy, codziennie gości w gabinecie różne środowiska, codziennie udziela się w swoich mediach społecznościowych, jednocześnie prawie nie udzielając się innym mediom, nie licząc biuletynu miejskiego.

 

***

O prezydenturę we Wrocławiu walczą nie tylko Jacek Sutryk (Sutryk i Samorządowcy oraz Lewica), czy Jerzy Michalak (Bezpratyjni Samorządowcy), ale również Izabela Bodnar (Trzecia Droga), Łukasz Kasztelowicz (Prawo i Sprawiedliwość), Jerzy Grzechnik (Konfederacja), Grzegorz Prigan (Wrocławianie dla Wrocławian). W przypadku Wrocławia wybieramy: Prezydenta Wrocławia – oddajemy głos na jednego kandydata, Radę Miejską Wrocławia – oddajemy głos na jednego kandydata i tylko z jednej listy (każda partia lub stowarzyszenie posiadają swoją listę), Sejmik Województwa Dolnośląskiego – oddajemy głos na jednego kandydata i tylko z jednej listy. Aby głosy wrzucone do urny okazały się ważne, musimy przy wybranych kandydatach postawić znak X, a nie V czy jakikolwiek inny, pamiętając jednocześnie, że możemy oddać nie więcej i nie mniej niż tylko jeden głos.