Bogdan Zdrojewski zdobył klucze nie tyle do Wrocławia, ile do serc Wrocławian, a Rafał Dutkiewicz nadał Wrocławiowi europejskiego oblicza. Oto poczet Prezydentów Wrocławia, do którego wliczają się: Bogdan Zdrojewski, Rafał Dutkiewicz oraz urzędujący obecnie Jacek Sutryk.
Prezydent Wrocławia oraz Rada Miejska Wrocławia
Wrocławski Rynek otacza wieniec sześćdziesięciu kamienic, z kolei w centrum stroją Ratusze: Stary Ratusz i Nowy Ratusz. Stary Ratusz skierowany na wschodnią stronę Rynku z pręgierzem odgrywa rolę Muzeum Miejskiego Wrocławia – kryje się w nim wystawa sztuki mieszczańskiej. Nowy Ratusz, skierowany na zachodnią stronę Rynku z fontanną Zdrój, odgrywa rolę urzędniczą – kryje się w nim siedziba Prezydenta Miasta i Rady Miejskiej oraz Urzędu Miasta. Efektem tego można pokusić się o stwierdzenie, że centrum dowodzenia Wrocławia znajduje się w Nowym Ratuszu na Rynku, bo to właśnie w nim zasiada Prezydent Miasta i Rada Miejska.
Hierarchia administracji samorządowej wzoruje się na hierarchii administracji państwowej. O ile jednak administracja państwowa odgrywa rolę organów państwa realizujących swoje zadania, o tyle administracja samorządowa odgrywa rolę organów publicznych realizujących zadania państwa w terenie, przykładowo w miastach na prawach powiatu, tak jak Wrocław. Efektem tego Prezydent Miasta to urząd analogiczny do Prezydenta Państwa, a Rada Miejska i Przewodniczący Rady Miejskiej to urzędy analogiczne do Parlamentu i Premiera.
Wrocław na przestrzeni wieków stanowił miasto Polaków, Czechów oraz Niemców. Gdy w 1945 roku Polacy odziedziczyli Wrocław, wprowadzili urząd Prezydenta Wrocławia. Na przestrzeni lat urząd ten wprowadzano, likwidowano, przywracano i reformowano. Jako pierwszy na prezydenckim fotelu zasiadł Bolesław Drobner, najdłużej siedział na nim Rafał Dutkiewicz, największą popularność na nim zyskał Bogdan Zdrojewski, a obecnie zasiada na nim Jacek Sutryk.
W roku 1945 wprowadzono urząd Prezydenta Wrocławia, którego wyznaczały władze centralne. Prezydentami w ten sposób zostali: Bolesław Drobner [1945], Aleksander Wachniewski [1945-1947], Bronisław Kupczyński [1947-1950]. W roku 1950 podjęto decyzję, że to Przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej powinien pełnić funkcję Prezydenta Miasta. Przewodniczącymi Miejskiej Rady Narodowej a jednocześnie pełniącymi obowiązki Prezydenta zostali: Józef Bralczyk [1950-1952], Marian Dryll [1952-1956], Eugeniusz Król [1956-1958], Bolesław Iwaszkiewicz [1958-1961], Stanisław Panek [1969-1972]. W roku 1973 przywrócono urząd Prezydenta Wrocławia. Prezydentem w ten sposób został: Marian Czuliński [1973-1975]. W roku 1975 podjęto decyzję o połączeniu Miejskiej Rady Narodowej z Wojewódzką Radą Narodową, przez co wojewoda wrocławski pełnił funkcję Prezydenta Miasta. Wojewodami a jednocześnie pełniącymi obowiązki Prezydenta zostali: Zbigniew Nadratowski [1975-1979], Janusz Owczarek [1979-1984]. W roku 1984 ponownie przywrócono urząd Prezydenta Wrocławia. Prezydentami w ten sposób zostali: Stanisław Apoznański [1984-1985], Stefan Skąpski [1986-1990]. Wraz z upadkiem komunizmu i zmianą ustroju politycznego nastąpiła gruntowna metamorfoza i tym sposobem od 1990 roku Rada Miasta wybierana w wyborach samorządowych wybierała Prezydenta Wrocławia. Prezydentami w ten sposób zostali: Bogdan Zdrojewski [1990-2001], Stanisław Huskowski [2001-2002]. Od 2002 roku nie tylko Radę Miasta, ale też Prezydenta Miasta zaczęto wyłaniać w ramach wyborów samorządowych. Prezydentami w ten sposób zostali: Rafał Dutkiewicz [2002-2006, 2006-2010, 2010-2014, 2014-2018], Jacek Sutryk [2018-2024].
Jacek Sutryk (Prezydent Wrocławia 2018-2029), Rafał Dutkiewicz (Prezydent Wrocławia 2002-2018), Bogdan Zdrojewski (Prezydent Wrocławia 1990-2001)
Bogdan Zdrojewski – Prezydent Wrocławia w latach 1990-2001
Bogdan Andrzej Zdrojewski urodził się w 18 maja 1957 roku, w Kłodzku. Do Wrocławia przyjechał na studia – w 1983 roku ukończył filozofię, a w 1985 roku kulturoznawstwo. To współczesny Leonardo da Vinci, bo talentów mu nie brakuje. Zajmował się fotografią, prowadził pociągi i tramwaje, robił karierę naukową, ale porzucił to najpierw dla samorządu, a następnie dla polityki.
W wyborach samorządowych w 1990 roku dostał mandat do Rady Miejskiej Wrocławia z ramienia Komitetu Obywatelskiego Solidarność. Radni wybierali Prezydenta spośród siebie i poważnie rozważali do piastowania tego urzędu Rafała Dutkiewicza, który ponoć sam wysunął kandydaturę Bogdana Zdrojewskiego. Ku dużemu zaskoczeniu Zdrojewski w 1990 roku został Prezydentem Wrocławia. Innymi miastami rządzili 50-letni i 60-letni panowie, a Wrocławiem rządził 33-latek, którego zaplecze stanowili Radni w średniej wieku 30-40 lat. Za sprawą tego w stolicy Dolnego Śląska podejmowano dużo konkretnych i odważnych decyzji, które tak jak zawsze jednym się podobały, a drugim nie. Mimo to Prezydent Wrocławia zdobywał sympatię i zaufanie wrocławian, z którymi lubił się komunikować. Otóż czytał wszystkie listy, odbierał wiele telefonów, chadzał do radia i telewizji udzielać odpowiedzi na pytania od słuchaczy i widzów. Poskutkowało to tym, że w wyborach samorządowych w 1994 toku ponownie dostał mandat do Rady Miejskiej Wrocławia z ramienia Komitetu Wrocław 2000 Bogdana Zdrojewskiego, jednocześnie ponownie objął urząd Prezydenta Wrocławia. Z inicjatywy Zdrojewskiego przeprowadzono wielki i wieloletni remont Rynku stającego się z niespecjalnego placu placem reprezentacyjnym i miejscem spotkań. Przy Ratuszu postanowiono nawet fontannę, obecną ikonę Rynku, którą nazwano Zdrój od jego nazwiska. W 1997 roku Bogdan Zdrojewski dokonał niemal cudu, bo choć Odra totalnie zalała Wrocław, to on osobiście angażował się w akcję ratowniczą, a przy tym był z wrocławianami i miał na tyle siły, że potrafił ich zjednoczyć oraz wzbudzić w nich poczucie zwycięstwa nad niszczycielskim żywiołem.
Bogdan Zdrojewski zaczął wreszcie angażować się w politykę. W 1997 wystartował w wyborach parlamentarnych jako kandydat niezależny i dostał się do Senatu. Trzy lata później, wraz z orzeczeniem, że Prezydenci miast nie mogą pełnić funkcji Senatorów i Posłów, zrzekł się mandatu. W wyborach samorządowych w 1998 roku bez żadnego już zaskoczenia po raz kolejny został Radnym Miejskim i Prezydentem Wrocławia. Gdy w 2001 roku zrezygnował z prezydentury, na półtora roku decyzją Rady Miejskiej Wrocławia zastąpił go dotychczasowy Wiceprezydent Wrocławia, Stanisław Huskowski. Zrezygnował, bo w wyborach parlamentarnych w 2001 roku dostał się do Sejmu z ramienia Platformy Obywatelskiej. Powtórzył to w wyborach parlamentarnych w latach 2005, 2007, 2012. Ponadto od 2007 roku do roku 2014 zasiadał w Rządzie jako Minister Kultury. W roku 2014 przeniósł się na arenę europejską uzyskując mandat deputowanego do Parlamentu Europejskiego. Finalnie powrócił na arenę krajową uzyskując w wyborach parlamentarnych z ramienia Platformy Obywatelskiej mandat do Senatu w roku 2019 oraz do Sejmu w 2023 roku.
Nie tylko Bogdan Zdrojewski zajmuje się polityką, ale również jego żona, Barbara Zdrojewska. Zdrojewski poślubił ją w 1982 roku. Barbara Zdrojewska pełniła m.in. funkcje: Radnej Miejskiej Wrocławia, Przewodniczącej Rady Miejskiej Wrocławia, Radnej Semiku Dolnośląskiego, Przewodniczącej Sejmiku Dolnośląskiego oraz Senatora.
Bogdan Zdrojewski to osoba, której reputacja wręcz ją wyprzedza. Świadczy o tym nie tylko fakt jak przechodził z polityki lokalnej przez politykę państwową do polityki międzynarodowej. Świadczą o tym również odznaczenia i tytuły, które licznie się mu nadaje, między innymi tytuł honorowego obywatela Wrocławia w 2013 roku oraz tytuł doktora honoris causa Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu w roku 2015. Przez 11 lat rządów Bogdana Zdrojewskiego Wrocław z miasta pokomunistycznego stał się miastem europejskim.
Rafał Dutkiewicz – Prezydent Wrocławia w latach 2002-2018
Rafał Franciszek Dutkiewicz urodził się w 1959 roku, w Mikstacie. Z wykształcenia jest filozofem, ma tytuł doktora filozofii, który uzyskał w roku 1986. Sporo lat działał dla Wrocławia. W stanie wojennym funkcjonował w podziemnych strukturach Solidarności. Po upadku komunizmu należał i przewodniczył Komitetowi Obywatelskiemu. Apogeum tej działalności przypadło na lata 2002-2018, gdy pełnił urząd Prezydenta Wrocławia. Wcześniej próbował dostać się najpierw do Sejmu w 1991 roku, a następnie do Senatu w roku 1993. Gdy już został Prezydentem Wrocławia proponowano mu przeniesienie się z samorządu do polityki, nie skorzystał, bo nie chciał pozostawić swojego miasta.
Rafała Dutkiewicza już w 1990 roku rozważano jako poważnego kandydata na urząd Prezydenta Wrocławia, aczkolwiek finalnie postawiono wówczas na Bogdana Zdrojewskiego. Przysłowie co się odwlecze to nie uciecze sprawdziło się jednak w jego przypadku. W 2002 roku zorganizowano pierwsze wybory samorządowe, w których wrocławianie bezpośrednio wybierali Prezydenta Wrocławia, a nie tak jak dotąd, że pośrednio wybierała go wybrana przez nich Rada Miejska Wrocławia. Rafał Dutkiewicz stanął wówczas do boju między innymi z legendą Solidarności, Władysławem Frasyniukiem. Za Rafałem Dutkiewiczem murem stali Bogdan Zdrojewski, Grzegorz Schetyna, a nawet Jarosław Kaczyński. W drugiej turze z wynikiem 64% pokonał Lidię Geringer de Oedenberg zdobywając najważniejszy urząd w mieście. W wyborach samorządowych przeprowadzonych w latach 2006 i 2010 wygrał już w pierwszej turze uzyskując kolejno wyniki 84,5% i 71,6%. Wybory samorządowe w roku 2014 nie przebiegły tak prosto jak poprzednie, ale nie zmienia to faktu, że w drugiej turze z wynikiem 55% pokonał Mirosławę Stachowiak-Różecką. W wyborach samorządowych w 2018 roku nie wystartował, ale wysunął w nich kandydaturę Jacka Sutryka, Dyrektora Departamentu Spraw Społecznych Urzędu Miejskiego Wrocławia.
Rafał Dutkiewicz przez rekordowe szesnaście lat sprawowania władzy we Wrocławiu zyskał zarówno zwolenników i przeciwników. Przeciwnicy krytykowali jego potężne ambicje względem miasta i rozbuchany budżet. Zwolennicy chwalili go za zrobienie z Wrocławia metropolii na miarę największych metropolii europejskich. Budowały ją takie inwestycje jak: Capitol [2004], CH Renoma [2009], Kino Dolnośląskie Centrum Filmowe [2010], Kino Nowe Horyzonty [2011], Most Rędziński na Autostradowej Obwodnicy Wrocławia [2011], Sky Tower [2012], Stadion Wrocław [2012], Narodowe Forum Muzyki [2014]. Budowały ją również takie wydarzenia jak: Noc Muzeów w ramach Międzynarodowego Dnia Muzeów [cyklicznie od 2005], Międzynarodowy Festiwal Nowe Horyzonty [cyklicznie od 2006], EURO w Piłce Nożnej [2012], EURO w Piłce Ręcznej [2016], Europejska Stolica Kultury [2016], Igrzyska Nieolimpijskie The World Games [2017]. Nie udało się tylko z Wystawami Światowymi EXPO, o którego organizację bezskutecznie zabiegał Wrocław [2010, 2012]. Rafał Dutkiewicz to postać, która co prawda organizowała ciągle igrzyska, ale to za ich sprawą Wrocław stał się ważnym miejscem na mapie Europy.
Jacek Sutryk – Prezydent Wrocławia w latach 2018-2029
Jacek Zbigniew Sutryk urodził się w 1978 roku, we Wrocławiu, a ściślej na osiedlu Tarnogaj. We Wrocławiu również dorastał, wychowywał się i uczył, aż w 2002 ukończył socjologię, co przygotowało go do pełnionych funkcji. Jako 20-latek zażartował do swojego brata, że za dwadzieścia lat zostanie Prezydentem Wrocławia – i co ciekawe, jako 40-latek rzeczywiście nim został. Zanim jednak w 2018 roku objął urząd Prezydenta Wrocławia, przez dwanaście lat działał na rzecz miasta najpierw jako Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej we Wrocławiu, a następnie jako Dyrektor Departamentu do Spraw Społecznych Urzędu Miejskiego Wrocławia.
Gdy w 2018 roku zbliżały się wybory samorządowe we Wrocławiu, Rafał Dutkiewicz postanowił namaścić na swojego następcę Jacka Sutryka. Wkrótce nadeszło dla niego poparcie również z innych stron. Finalnie w gronie kandydatów na Prezydenta Wrocławia znaleźli się m.in.: Mirosława Stachowiak-Różecka – kandydatka partii Prawo i Sprawiedliwość, Katarzyna Obara-Kowalska – kandydatka ruchu Bezpartyjny Wrocław, Marta Lempart – kandydatka wywodząca się z Ogólnopolskiego Strajku Kobiet, Katarzyna Tracz – kandydatka partii Zieloni i Jerzy Michalak – kandydat ruchu Dolnośląski Ruch Samorządowy. W gronie tym pomimo wcześniejszych spekulacji i zapowiedzi nie znaleźli się natomiast m.in.: Alicja Chybicka – pierwsza kandydatka partii Platforma Obywatelska, Kazimierz Ujazdowski – drugi kandydat partii Platforma Obywatelska i Michał Jaros – pierwotny kandydat partii Nowoczesna. Otóż Platforma Obywatelska oraz Nowoczesna w ramach Koalicji Obywatelskiej postawiły na kandydaturę Jacka Sutryka. Jacek Sutryk startujący z listy Koalicji Obywatelskiej został jednak poparty również przez Sojusz Lewicy Demokratycznej, Polskie Stronnictwo Ludowe i Komitet Wyborczy Rafała Dutkiewicza. I stało się, Jacek Sutryk wygrał nie potrzebując do tego drugiej tury, bo już w pierwszej zdobył 50,19% głosów.
Datowane na 2023 rok wybory samorządowe finalnie zostały przeprowadzone w roku 2024. Urzędujący Prezydent Wrocławia Jacek Sutryk, którego przed pierwszą kadencją popierały Platforma Obywatelska, Nowoczesna, Sojusz Lewicy Demokratycznej, Polskie Stronnictwo Ludowe oraz trzej poprzedni Prezydenci Wrocławia, przed drugą kadencją poparła tylko Lewica. Platforma Obywatelska oraz Nowoczesna chciały zapalić zielone światło dla Michała Jarosa, ale Prezydent Wałbrzycha Roman Szełemej i Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski wstawili się za urzędującym Prezydentem Wrocławia Jackiem Sutrykiem, przez co Platforma Obywatelska poniekąd właśnie jego poparła. Prawo i Sprawiedliwość niespodziewanie nie postawiło na Mirosławę Stachowiak-Różecką znaną ze starć z Rafałem Dutkiewiczem i Jackiem Sutrykiem, ale na mniej znanego Łukasza Kasztelowicza. Bezpartyjnych Samorządowców w boju o fotel Prezydenta Wrocławia reprezentował Jerzy Michalak, który stworzył fantastyczne „71 konkretów dla Wrocławia”, a Trzecią Drogę Izabela Bodnar, której poparcia udzielili trzej poprzedni Prezydenci Wrocławia. Ponadto w wyborach wystartowali również Robert Grzechnik z Konfederacji i Grzegorz Prigan z Komitetu Wrocławianie dla Wrocławian. Za sprawą 38,9% Jacka Sutryka i 31,4% Izabeli Bodnar w pierwszej turze, wkroczyli oni do drugiej tury, w której zatryumfował Jacek Sutryk z 68,29% nad Izabelą Bodnar z 31,71%.
Na początku 2019 roku w gabinecie Prezydenta Wrocławia obok Jacka Sutryka zasiadł kot, którego wrocławianie nazwali Wrocek. Został on porzucony na dworcu autobusowy, a Prezydent Wrocławia podjął decyzję, że kot nie zasiądzie z nim w gabinecie. Otóż Jacek Sutryk wcześniej ogłosił, że chce, aby w jego codziennych obowiązkach towarzyszył mu czworonóg, co odzwierciedlałoby, że we Wrocławiu dba się nie tylko o prawa człowieka, ale też o prawa zwierząt. Gdy ludzie zastanawiali się czy w Ratuszu zasiądzie kot, czy pies, czy może inne zwierzę, Jackowi Sutrykowi los zesłał kota Wrocka.
Rafał Dutkiewicz przed pierwszą kadencją Sutryka stwierdził, że Jacek Sutryk przez wrażliwość, otwartość i miłość do swojego miasta okaże się dobrym, a wręcz najlepszym spośród Prezydentów Wrocławia. Co ciekawe, przed ewentualną drugą kadencją Sutryka Rafał Dutkiewicz przeprosił za niego i stwierdził, że Jacek Sutryk przez liczbę afer z jego udziałem przekraczających wszelkie dobre obyczaje i standardy, okazał się złym Prezydentem Wrocławia. Jako Prezydent Wrocławia nie tylko zasiadał w Ratuszu, ale głównie uczestniczył w wydarzeniach nadodrzańskiej metropolii. Jacek Sutryk to człowiek, który choć pozostawał otwarty na ludzi i aktywny w mediach, to jego otwartość na ludzi dotyczyła tylko tych, którzy się z nim zgadzają, a jego aktywność w mediach dotyczyła tylko jego mediów społecznościowych.
***
Na początku Wrocławiem zarządzali książęta i biskupi. W trzynastym stuleciu, wraz z lokacją Wrocławia na prawie magdeburskim, narodziła się Izba Rady i Izba Ławy. To właśnie z nich wywodzi się współczesna Rada Miejska Wrocławia. Czołowy urząd sprawuje natomiast Prezydent Wrocławia i Wiceprezydenci Wrocławia.
Sutryk zasłużenie wygrał. Godny następca Dutkiewicza. Ujazdowski nie miał za wiele godności, a Stachowiak-Różecka to Stachowiak-Różecka, ale chyba już lepsza niż Ujazdowski, bo chociaż była z Wrocławiem związana.
Stachowiak-Rózecka stanowiła poważną konkurentkę zarówno dla Dutkiewicza, jak też dla Sutryka, mimo że z każdym i tak przegrała. Z Dutkiewiczem mogła jeszcze wygrać, bo po wielu latach jego rządów wrocławianie chcieli zmiany i nawet zła zmiana wydawała się dobra. Z Sutrykiem jednak musiała przegrać, bo zmiana właśnie nadchodziła, a zmiana w jego wydaniu wydawała się najlepsza.
Że też taka legenda jak Frasyniuk poległ z Dutkiewiczem, który popularność zdobył w sumie dopiero jako prezydent. I że Dutkiewicza rozważano już wtedy, kiedy startował Zdrojewski, który ostatecznie zwyciężył. No i Sutryk, który powędrował z urzędnika na polityka, a właściwie samorządowca. Sporo niespodzianek w tym Wrocławiu, ale wychodzących na dobre 🙂
To niespodzianki, że niektóre osoby związane z Wrocławiem, tak jak Frasyniuk, czy Chybicka, nigdy nie zostały Prezydentami Wrocławia, chociaż ubiegały się o ten urząd lub zamierzały się ubiegać. Niespodziewane też to, że skoro już tryumfowali Zdrojewski, Huskowski, Dutkiewicz, czy Sutryk, to osoby te gdzieś przepadały i nie zostawały nawet Wiceprezydentami Wrocławia. Najważniejsze jednak, że wygrywały właściwe osoby i zasiadały na właściwym miejscu.
Sutryk robi wrażenie jako Prezydent Wrocławia. Ten człowiek wychodzi do ludzi, a nawet do zwierząt. Oby pozostał taki jaki jest, czyli wrażliwy i porządny, w końcu polityka robi różne rzeczy z różnymi osobami. Oby też nie odgrywał roli marionetki Dutkiewicza, jak to niektórzy straszą.
Wrocław ma szczęście do Prezydentów. Bogdan Zdrojewski to klasa sama w sobie. Rafał Dutkiewicz wzbudzał kontrowersje, ale mimo to utrzymywał się długo, bo koniec końców dbał o miasto. A Jacek Sutryk to jest taki dobry chłop.
Ciekawe ile osób w ogóle przeczytało jakikolwiek program podczas kampanii poprzedzającej wybory. Polityka polega ostatnio jedynie na sympatiach i antypatiach – kto należy do PiS, a kto do PO, Nowoczesnej, czy innej partii. Dlatego dobrze, że wygrał Jacek Sutryk, pod którego próbują podczepić się jakieś partie, ale tylko dlatego, że zauważyli, iż ich kandydaci, zarówno z panem Sutrykiem, jak i z panią Stachowiak-Różecką, polegliby.
O ile Dutkiewicz robił w mieście wielkie imprezy dla Europy, o tyle Sutryk będzie robił imprezy na osiedlach dla wrocławian. Megalomania Dutkiewicza wyniosła Wrocław na szczyty, szkoda gdyby z nich spadł, choć oczywiście warto skupić się też wreszcie na sprawach wrocławian, co zauważa Sutryk. To w kwestii czytania programów.
Prezydent Jacek Sutryk jest cudowny <3
Nie ma lepszego Prezydenta niż Pan Jacek Sutryk!