Kultura jako fragment rzeczywistości wytworzony przez ludzi to nadbudowa natury, czyli fragmentu rzeczywistości przez ludzi zastanego. Kultura stanowi dziedzictwo człowieka, ukazując jego myślenie i działanie a także świadcząc o jego wkładzie w rozwój cywilizacji. Na kulturę składają się: sztuka, rzemiosło, religia, etyka, język oraz nauka. W roku 2016 nadodrzański Wrocław dzierżył tytuł Europejskiej Stolicy Kultury. Wrocław krytykowano zarówno pozytywnie jak też negatywnie za jego rzekomą megalomanię sprawiającą, że zawsze za wszelką cenę próbuje pokazać się z jak najlepszej strony i prawie zawsze mu to wychodzi. Pozostawiając oceny na boku, trzeba przyznać, że rok 2016 przebiegł we Wrocławiu w sposób równie pompatyczny, co fenomenalny. I za to należą się dla Wrocławia wielkie ukłony.

Europejska Stolica Kultury

W 1985 roku, podczas spotkania Rady Unii Europejskiej, grecka aktorka i minister kultury, Melina Mercouri, przedstawiła wizję użycia kultury do głębszego zintegrowania Europejczyków. W ten sposób narodził się pomysł nazwany Europejską Stolicą Kultury. Każdego roku w jego ramach początkowo jeden a obecnie dwa kraje w Europie, nominowane przez Unię Europejską, prezentują życie kulturalne regionu w formie imprez kulturalnych. Rolę Europejskiej Stolicy Kultury odgrywały już m.in.: greckie Ateny, rzymska Florencja, francuski Paryż, hiszpański Madryt, holenderski Amsterdam, belgijska Bruksela, portugalska Lizbona, czeska Praga, polski Kraków, czy brytyjski Liverpool.

Wrocław jako Europejska Stolica Kultury

W roku 2016 tytuł Europejskiej Kultury przejęły hiszpański San Sebastian i polski Wrocław. Wrocław w rywalizacji o ten tytuł pokonał Warszawę, Trójmiasto, Szczecin, Poznań, Łódź, Lublin, Białystok, Toruń, Bydgoszcz oraz Katowice. 8 lat przygotowań, w których wzięły udział tysiące osób, dało 400 projektów oraz 1000 imprez kulturalnych związanych z ośmioma dziedzinami sztuki: architekturą, filmem, literaturą, muzyką, teatrem, operą, performance i sztukami wizualnymi.

Przegląd wydarzeń

Z racji odgrywania przez Wrocław roli Europejskiej Stolicy Kultury w 2016 roku  zorganizowano w mieście tysiące imprez kulturalnych. Czołowe z nich to koncert wokalisty zespołu Pink Floyd, Davida Gilmoura, na placu Wolności, a także koncert największych europejskich przebojów muzycznych na Stadionie Miejskim, zatytułowany Singing Europe. Wrocław jako Europejska Stolica Kultury objął również w 2016 roku swoim patronatem wydarzenia, które dzieją się w nim od lat. Wśród nich znajdowała się Noc Muzeów w ramach Międzynarodowego Dnia Muzeów, podczas której 84 instytucje kultury otworzyły po zmroku swoje wrota dla zwiedzających. Wrocław wszedł ponadto w Koalicję Miast, czyli program kulturalnego współdziałania Europejskiej Stolicy Kultury z pobliskimi miastami: Łodzią, Lublinem, Poznaniem, Szczecinem, Katowicami i Trójmiastem – przez co inne miasta prezentowały w nadodrzańskim mieście swoje dokonania kulturalne. Wrocław, nazywany nowym Lwowem, zorganizował też po raz kolejny Miesiąc Lwowski, sprawiając, że Lwów, nienależący do Unii Europejskiej, a co za tym idzie niemogący pełnić funkcji Europejskiej Stolicy Kultury, przedstawił swoje bogactwo kulturalne nie tylko po raz kolejny we Wrocławiu, ale też po raz pierwszy w Europie. W 2016 roku odgrywanie przez Wrocław roli Europejskiej Stolicy Kultury zbiegło się też z odgrywaniem przez niego roli Światowej Stolicy Książki UNESCO, efektem czego miasto przygotowało imponujący program promujący czytelnictwo wśród szerokiej publiczności.

Kwartet Flow

Jeden z projektów Europejskiej Stolicy Kultury we Wrocławiu, a zarazem największy i stanowiący oś wszystkiego, to Kwartet Flow autorstwa performera Chrisa Baldwina. Składały się na niego cztery wielkie wydarzenia: Mosty – wprowadzenie w ESK [czerwiec 2015], Przebudzenie – otwarcie ESK [styczeń 2016], Flow – spektakl w ramach ESK [czerwiec 2016] oraz Niebo – zamknięcie ESK [grudzień 2016]. Każde z wydarzeń okazało się olbrzymim sukcesem i celebracją roku 2016 we Wrocławiu.

Mosty

Mosty, czyli ceremonia wprowadzenia w Europejską Stolicę Kultury, odbyła się latem 2015 roku. Usytuowany nad Odrą Wrocław nazywa się Miastem Stu Mostów, Wenecją Północy, oraz Miastem Spotkań – to chyba najlepiej tłumaczy, że projekt zatytułowany Mosty rewelacyjnie pasował dla Wrocławia jako Europejskiej Stolic Kultury. 26 wrocławskich mostów stało się wówczas żywymi przestrzeniami rzemiosła i sztuki. Na Moście Tumskim za sprawą bębniarzy grających przez dobę na sześciu bębnach zabił Puls Miłości, a na Moście Piaskowym gromadzili się Wrocławianie, aby tworzyć Portret Generacji. Przez Most Grunwaldzki przebiegali tego wieczora maratończycy, a dodatkowych wrażeń dostarczała im Fuzja Marzeń, czyli pomysł, w ramach którego na Moście Grunwaldzkim rozbrzmiała muzyka i rozświetliło się światło przedstawiające na murowanych pylonach symbole z dziejów Wrocławia. Na Mostku Czarownic między wieżami katedry św. Marii Magdaleny grała orkiestra dęta, a na prowadzących do niego przez 47 metrów schodach odtworzone zostały wrocławskie legendy, co nazwano Step by step. Na Moście Sikorskiego natomiast zaplanowano wirtualną Podróż do San Sebastian, czyli do miasta, które realnie wraz z Wrocławiem odgrywa rolę Europejskiej Stolicy Kultury.

Przebudzenie

Przebudzenie, czyli ceremonia otwarcia Europejskiej Stolicy Kultury, odbyła się zimą, na początku roku 2016. W weekend otwarcia miały miejsce setki wydarzeń, ale Przebudzenie było tym, które wzbudzało najwięcej emocji. To właśnie podczas Przebudzenia z czterech stron Wrocławia wyruszył zjawiskowy pochód nazwany Pochodem Czterech Duchów, który zwieńczył się równie zjawiskowym spektaklem w centrum Wrocławia. Duch Odbudowy symbolizował powstanie Wrocławia z ruin po 1945 roku, Duch Powodzi miał przypomnieć o powodzi tysiąclecia za sprawą Odry w 1997 roku, Duch Innowacji ukazał Wrocław jako stare, ale nowoczesne i rozwijające się miejsce, a Duch Wielu Wyznań był żywym obrazem jedności i różnorodności Wrocławia. Połączenie Duchów i zbudowanie z nich miasta ukazało nieustający wzrost i rozwój Wrocławia oparty na podniesieniu się z upadku, współżyciu z Odrą, otwartości i wielokulturowości. Miasto zaprezentowało w ten metaforyczny sposób swoje dzieje. Pióra fruwały – dosłownie i w przenośni – bo finalnie na Wrocław rzucono specjalnie przygotowane pióra.

Flow

Flow, czyli ceremonia inaugurująca lato w Europejskiej Stolicy Kultury, odbyła się latem, w połowie roku 2016. Widowisko połączone ze słuchowiskiem, w które włączyli się muzycy z państw związanych z Wrocławiem – Polski, Czech, Niemiec, Rosji, Ukrainy i Izraela – obierało za cel, aby każdy poczuł wrocławski klimat. Scenografię stanowiła Odra i Ostrów, czyli najstarszy zakątek Wrocławia. Scenariusz autorstwa Chrisa Baldwina bazował natomiast na dwudziestowiecznym Wrocławiu. Gra świateł i dźwięków ukazała prężny rozwój Wrocławia za czasów Republiki Weimarskiej, zrujnowanie Wrocławia podczas Festung Breslau, budowę i odbudowę współczesnego Wrocławia, Powódź Tysiąclecia spowodowaną przez Odrę oraz kolejne podniesienie się Wrocławia z ruin. Wystrzelone na finał fajerwerki ukazały tryumf silnego i wciąż idącego naprzód miasta nad wszelkimi przeciwnościami losu. Wydarzenie odniosło ogromny sukces i sprawiło, że każdy świętował rok 2016 we Wrocławiu.

Niebo

Niebo, czyli ceremonia zamknięcia Europejskiej Stolicy Kultury, odbyła zimą, pod koniec roku 2016. W weekend zamknięcia miały miejsce setki wydarzeń, ale to przede wszystkim Niebo było tematem do rozmów. Na specyfikę spektaklu wpłynęło nie tylko samo przedstawienie, ale również miejsce. Niebo odbywało się w największym zabytku Wrocławia, umieszczonym na Liście Zabytków Światowego Dziedzictwa UNESCO – Hali Stulecia. W Hali Stulecia zawsze odbywały się najważniejsze imprezy we Wrocławiu, nie mogło więc zabraknąć jednego z wydarzeń w ramach Europejskiej Stolicy Kultury. Spektakl przedstawił historię trzech kobiet: żyjącej przed Oblężeniem Wrocławia, żyjącej po Oblężeniu Wrocławia i żyjącej we Wrocławiu współcześnie – kobiety te symbolizowały losy mieszkańców Wrocławia w dwudziestym stuleciu. Aktorzy, akrobaci i orkiestra z chórem pod fenomenalną kopułą Hali Stulecia stylizowaną na gwiaździste niebo poruszyli tłumnie zgromadzonych mieszkańców oraz przyjezdnych na tę okazję gości.

Europejska Nagroda Filmowa

Europejska Nagroda Filmowa to odpowiednik Amerykańskiej Nagrody Filmowej, czyli Oscara. Stanowi ona najbardziej prestiżową nagrodę przyznawaną europejskim filmom przez Europejską Akademię Filmową. Statuetkę przyznaje się od 1988 roku – w lata nieparzyste w Berlinie, a w lata parzyste w innych miastach europejskich. Wśród laureatów nagrody znajdują się m. in.: Krzysztof Kieślowski, Roman Polański, Pedro Almodovar oraz Paolo Sorrentino. W 2016 roku gospodarzem 29-tej Gali Europejskiej Nagrody Filmowej z racji piastowania funkcji Europejskiej Stolicy Kultury stał się Wrocław. Wśród gwiazd kina na gali znaleźli się m. in.: Pierce Brosnan, Hugh Grant, Pedro Almodovar oraz Jean-Claude Carriere, natomiast galę, odbywającą się w Narodowym Forum Muzyki i transmitowaną w Kinie Nowe Horyzonty, prowadził Maciej Stuhr. Statuetkę za najlepszy film zdobył rumuński tytuł Toni Erdmann.

Sylwester

To we Wrocławiu od lat odbywa się największa impreza sylwestrowa w kraju i zarazem jedna z największych w Europie. Tysiące osób na Rynku, a wśród nich telewizja transmitująca koncert z gigantycznej sceny, na której występują najbardziej znane i lubiane gwiazdy muzyki, takie jak: Edyta Górniak, Natalia Kukulska, Beata Kozidrak, Dorota Rabczewska, czy Justyna Steczkowska. Jeśli ktoś liczył, że w roku 2016, z racji piastowania przez miasto funkcji Europejskiej Stolicy Kultury, sylwester zostanie zorganizowany z jeszcze większą pompą, to się przeliczył. Kwestie polityczne okazały się silniejsze i w efekcie miasto z telewizją się nie dogadały. Wrocław nie odpuścił i zorganizował sylwestra sam, jednocześnie dodając przez to kolejne wielkie wydarzenie do kalendarium Europejskiej Stolicy Kultury 2016, bo właśnie w jej ramach powstała impreza. Jak na przesycone kulturą miasto przystało, Wrocław zdecydował się na muzykę bardziej autorską, niż komercyjną, a zamiast jednej dużej sceny, postawił dwie małe odgrywające role serca i mózgu. Pod pseudonimem Szanowny Pan Sylwester Wrocławski wystąpili związani z Wrocławiem muzycy, a wśród nich: LUC, Rebel Babel, Capitol, Girls on Fire, Alicja Janosz, Mesajah. Impreza podzieliła opinię publiczną – jedni uznali ją za przysłowiowy strzał w dziesiątkę, inni za totalną klęskę. Rzeczywiście, dobór muzyki, niezależnie od jej poziomu, nie skłaniał do zabawy, ale zamysł i przygotowanie zasługiwały na uznanie. Wrocławski Rynek zamienił się w największy klub za sprawą rozbrzmiewającej ze scen muzyki oraz wyświetlanej na kamienicach i Ratuszu kolorowej iluminacji. W rok 2017 Wrocławianie weszli w towarzystwie hitu zespołu Queen, The show must go on i dźwięku kilkudziesięciu gongów tybetańskich, a także pokazu świetlnego i fajerwerkowego. Tak wyglądało zwieńczenie roku 2016 – roku, który nadodrzański Wrocław przez długie lata nie zapomni.